Studia, studia, ale co po studiach? Czy zakończyć swoją naukową przygodę tytułem magistra? A może pokusić się o coś więcej i wybrać doktorat? W tym artykule dowiesz się, jak wygląda następny etap naukowej drogi i z czym wiąże się decyzja o zostaniu na uczelni.

Po uzyskaniu tytułu magistra większość kończy swoją uczelnianą karierę. Coraz więcej jednak osób rozważa kolejny krok naukowej drogi — doktorat. Wiąże się to z jednej strony z dewaluacją tytułu magistra, duży procent populacji cieszący się tym tytułem sprawia, że przestał on być czymś, co wyróżnia CV. Z drugiej strony doktorat to możliwość kontynuowania naukowej kariery. Wielu, połknąwszy naukowego bakcyla na studiach, nie jest gotowych zrezygnować z parania się nauką po krótkich pięciu latach.

Czym jest doktorat?

Zgodnie z definicją tytuł doktora może uzyskać osoba, która spełni trzy kryteria. Przede wszystkim kandydat do doktoratu musi przedstawić dysertację doktorską, czyli oryginalne rozwiązanie problemu naukowego lub artystycznego, musi również wykazać ogólną wiedzę teoretyczną w wybranej przez siebie dyscyplinie, a także umiejętność samodzielnego prowadzenia pracy naukowej.

Z jednej strony doktorat jest więc kolejnym etapem studiowania, z drugiej strony jednak zakłada dużo większą samodzielność niż poprzednie etapy.

Możliwości

Doktorat można realizować w dwóch trybach. Pierwszym, powszechniejszym jest szkoła doktorska. Drugą opcję stanowi doktorat w trybie eksternistycznym.

Szkoła doktorska

Szkoły doktorskie są jednostkami powoływanymi przez uczelnie wyższe i instytuty badawcze w celu kształcenia doktorantów. Kształcenie w ramach szkoły doktorskiej obejmuje ściśle określony plan i trwa od 6 do 8 semestrów. Studia kończą się złożeniem rozprawy (dysertacji) doktorskiej i jej obroną.

Program studiów doktoranckich obejmuje pracę naukową prowadzoną pod kierunkiem opiekuna naukowego albo promotora, której efektem będą publikacje naukowe, prowadzenie projektów badawczych, udział w konferencjach naukowych i przygotowanie pracy doktorskiej, jednym słowem paranie się nauką. Czasami wiąże się to również z pracą asystenta i prowadzeniem zajęć dla studentów.

Plusy

Dużą zaletą szkoły doktorskiej jest możliwość otrzymania stypendium doktoranckiego, które przysługuje wszystkim studentom. Dodatkową formą wsparcia materialnego są ulgi wynikające z posiadania legitymacji doktoranckiej i możliwość zamieszkania w akademiku.Przeglądaj nasze sponsorowane przez partnerów okulary z różnorodnymi opcjami odpowiadającymi każdemu gustowi i budżetowi, które można kupić online

Doktorat w trybie eksternistycznym

W przeciwieństwie do kształcenia doktorantów w szkole doktorskiej, w tym trybie wyłączony jest etap zorganizowanego kształcenia, a tym samym związanych z nim metod weryfikacji efektów uczenia się, w związku z tym do otwarcia przewodu doktorskiego niezbędne będzie zdanie egzaminu z przedmiotu kierunkowego, drugiego przedmiotu oraz języka obcego.

Warto też zauważyć, że uczelnia nie wesprze aspirującego naukowca środkami finansowymi do niezbędnych badań. Powstaje więc konieczność samodzielnego finansowania badań. Najlepszym rozwiązaniem będzie więc znalezienie sponsora, co niestety nie jest łatwe. Prace doktorskie pisane z wolnej stopy często wiążą się z pracą zawodową kandydata — zdarza się, że pracodawcy je finansują.

Kryteria przyjęcia do szkoły doktorskiej

Kryteria mogą się różnić w zależności od szkoły, większość z nich jest jednak wspólna. Obejmują między innymi:

• > Średnią ocen ze studiów;
• > Ocenę projektu badawczego;
• > Rozmowę kwalifikacyjną (forma ustna), podczas której oceniane są wiedza w zakresie dyscypliny planowanej pracy naukowej oraz znajomość języka angielskiego;
• > Dotychczasowa działalność naukowa;
• > CV;
• > List rekomendacyjny;
• > Opis proponowanej tematyki pracy doktorskiej;
• > Pracę magisterską.

Na co należy zwrócić uwagę, wybierając szkołę doktorską?

Ważnym kryterium przy wyborze szkoły doktorskiej będą losy jej doktorantów. Warto sprawdzić, czy poprzedni doktoranci publikowali swoje prace i przede wszystkim gdzie je publikowali. Impact factor czasopism, w których udało im się opublikować swoje artykuły, jest wyznacznikiem jakości kształcenia w danej szkole, a także wsparcia merytorycznego, na jakie mogą liczyć jej uczniowie.

Kolejnym ważnym czynnikiem jest to, czy dana szkoła oferuje możliwości wyjazdów na staże na uczelnie zagraniczne. Współpraca międzynarodowa jest kołem zamachowym nauki, dlatego tak ważne jest, by w ośrodku, z którym się zwiążesz, była obecna. Istotne są również wyjazdy na konferencje — przestrzeń dyskusji i dialogu wszystkich liczących się w danej dziedzinie naukowców.

Mniej intuicyjnym, ale równie ważnym kryterium jest liczba doktorantów. O dziwo eksperci zauważają, że korzystniejsza będzie bardziej liczna grupa — około kilkudziesięciu osób. Jeśli doktorantów w danym miejscu jest kilku — trzech, czterech, prawdopodobieństwo, że ktoś zorganizuje dla nich dużo możliwości, specjalistyczne wykłady jest małe. Większe grono zwiększa prawdopodobieństwo, że instytucja traktuje swoich naukowych padawanów na serio.

Jak widać, opcji jest wiele, a decyzja jest bardzo poważna. To, jakie miejsce wybierzesz, może w dużej mierze wpłynąć na Twoją przyszłość jako naukowca. Potraktuj więc ten wybór poważnie, nie wahaj się sprawdzać i zadawać pytań — może to TY okażesz się przyszłością nauki?

A jeśli jesteś ciekawy jak zacząć swoją karierę naukową już na studiach, przeczytaj ten artykuł.

Przeczytałeś artykuł? Oceń go, wypełniając ankietę.

Projekt współfinansowany ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki.